Mehmet Hanifi GÜLEL
Bu yıl mısır ve ayçiçeğinde alım fiyatının düşük olması nedeniyle çiftçiler, en çok ekilen ürünlerden biri olan şeker pancarına umut bağladı. Fakat, alım fiyatlarının daha açıklanmamış olması nedeniyle erken söküm için üreticiler çok istekli değil. Çiftçiler, bu yıl ton başına en az bin 800 ile 2 bin lira arasında bir fiyat bekliyor.
Pancar fiyatı geçen yıl ton başına 1.400 TL ve pancar üretim kotasını tamamlayan üreticilere ton başına 50 TL kota tamamlama primi verilmişti. Pancarın en yüksek şeker oranını ekim ayının ortasına doğru ulaştığını, söküm zamanın ekim ve kasım ayı olduğunu kaydeden uzmanlar, erken söküm için çiftçinin yeni bir ürün ekmek istemesi ve depolamayla ilgili sorunların etkili olduğunu belirtiyorlar. Nakliye ile ilgili sorunu olan çiftçilerin erken hasat yapıyor.
Erken sökümde bir de erken eken ekimler de erken söküm yapılabiliyor. Diğer yandan erken söküme yönelik fabrikalar ton başına 100 ile 170 TL arasında değişen teşvikler veriyor. Çiftçiler erken hasat ile 100 lira kazanacağız yerde, diğer yandan polarların düşük gelmesiyle daha fazla kayıp yaşanabiliyor.
Erken sökümde fiyat etkili
Sonbahar aylarında erken yağışların yaşanması halinde pancar sökümü zorlaşıyor. Fabrikalar da hammaddeyi kontrollü giriş sağlamak için erken söküme teşviki ile sezonu biraz daha uzun tutabilmek ve üzerindeki baskıyı azaltabilmek için böyle bir uygulamaya gidiyorlar. Bütün çiftçiler ayında hammaddeyi getirince, fabrikada yığılma yaşanıyor. Hem nakliyede hem işlemede fabrikada sorunlar çıkıyor.
Fabrikalar randevu sistemiyle çalıştığı için randevu alamayan çiftçiler pancarı söküyor ve tarlanın kenarına yığıyor. Bu da maliyet ve nakliyede çiftçi için sorun demek. Çiftçiler sökümü yaptıktan sonra hemen fabrikaya götürmek istiyorlar. Tüm bu teşviklere rağmen, bu yıl şeker fabrikalarının üretim sahalarında erken söküme pek rağbet yok. Bunda fiyatın da belli olmamasının da etkili olduğu belirtiliyor.
Pancar ekimi cazip ürün oldu
Sektör temsilcileri, fiyatın 2 lira gibi bir rakam açıklanırsa çiftçinin memnun olacağını ifade ediyorlar. Çiftçilerin buğday dışında mısır ve ayçiçeğinde fiyat düşük kalınca cazip ürün olarak pancara geçtiği aktarılıyor. Bu yıl pancarda makul bir fiyat açıklanırsa çiftçilerin ekime devam edeceğine dikkat çeken temsilciler, çiftçilerin diğer ürünlerdeki karlılık açığını pancarla kapatma beklentisi içerisine girdiğini dile getiriyorlar.
